ترامپ و توهم نابودی برجام

ترامپ و توهم نابودی برجام

تهران- ایرنا-تحلیلگران اعتقاد دارند توافق هسته ای با ایران بر پایه واقعیات زمان بنا شد اما خواسته های شخصی رییس جمهوری آمریکا و اقدامات رژیم صهیونیستی، به عنوان عاملی برای نابودی برجام عمل می کند.

کمتر از 8 روز دیگر «دونالد ترامپ» تصمیم نهایی خود را در قبال برجام اعلام می‌کند. تاکنون تلاش های بین المللی به ویژه از سوی اروپا و هشدارهای تحلیلگران در مورد عواقب این اقدام ترامپ کارساز نبوده و «مایک پومپئو» وزیر امور خارجه جدید آمریکا اعلام کرد هنوز تغییری در رویکرد ترامپ علیه برجام رخ نداده است و به احتمال زیاد وی در پایان ضرب الاجل با تمدید نکردن تعلیق تحریم ها در عمل ایالات متحده را از برجام خارج می سازد. 
تارنمای روزنامه واشنگتن تایمز اعتقاد دارد «از هم اکنون فروپاشی توافق هسته ای ایران با اقدام ترامپ آغاز شده است». این امر در حالی اتفاق می افتد که ترامپ به شدت منفور و غیرقابل پذیرش شده است و صلح طلبان جهان نه تنها سخنان وی را تایید یا حمایت نمی‌کنند بلکه گفته‌ها و اقدامات وی را قبول هم ندارند. 

**تقسیم کار ترامپ و نتانیاهو برای خروج از برجام 
برخی تحلیلگران اعتقاد دارند با توجه به روند ملاقات های دیپلماتیک و خط مشی‌های فکری و رفتاری رهبران آمریکا و رژیم صهیونیستی نوعی تقسیم کار برای آماده سازی شرایط خروج کاخ سفید از برجام صورت گرفته است. 
در زمینه ویژگی‌های شخصیتی ترامپ می‌توان گفت که منطق رئیس جمهوری کنونی آمریکا در حوزه سیاست بین الملل به اندازه ای متفاوت با دیگران و حتی پیشینیان خود است که حتی ساختار سیاسی قدرتمند ایالات متحده هم نتوانسته است وی را کنترل و هدایت کند. در توافق هسته ای با ایران هم این امر بارزتر از دیگر موضوع ها به چشم می خورد. 
نشریه London Free Press اعتقاد دارد: مخالفت های ترامپ با برجام ریشه در خواسته‌های شخصی وی دارد و ارتباطی با منطق سیاسی کاخ سفید ندارد. این کنایه برای همه قابل قبول است که یک پرنده در دست، بهتر از دو پرنده روی شاخه درخت است اما ترامپ چنین استدلالی را نمی‌پذیرد. 
بنابر تحلیل این رسانه، توانایی هسته ای کشورهای مذاکره کننده 1+5 با ظرفیت های ایران قابل مقایسه نیست اما از نگاه ترامپ ایران نباید انحصار طلبی‌های تل آویو را در خاورمیانه از بین ببرد. ترامپ به همین دلیل پی در پی از برجام انتقاد می‌کند، آن را بدترین توافق می نامد و به دنبال توافقی بهتر با ایران است. این خواسته ترامپ، مصداق همان چند پرنده روی شاخه است که رئیس جمهوری آمریکا به دنبال در اختیار گرفتن آن‌ها است اما این هدف قابل دسترس نیست . 
دو سال طول کشید تا پس از 10 سال تلاش و تحریم، برجام حاصل شود. این توافق در حالی حاصل شد که هیچ راه دیگری برای موضوع وجود نداشت. به نوشته این نشریه انگلیسی «در حقیقت توافق سال 2015 اقدامی واقع گرایانه بود اما ترامپ اکنون به دنبال یک توافق خیالی و کاملا فانتزی است». 
هفته گذشته در طرف دیگر این عرصه سیاسی، بنیامین نتانیاهو هم اتهام های بی اساس و تکراری را علیه جمهوری اسلامی ایران مطرح که حتی برخی مقام ها و رسانه‌ها در کشورهای غربی هم آن را نادرست اعلام کردند. به حدی این اسناد بی اعتبار بود که روزنامه نیویورک تایمز در مورد اظهارات نخست وزیر رژیم صهیونیستی عنوان داشت وی در حالی این نشست تلویزیونی تئاترگونه و نمایشی را برگزار کرد که در آن هیچ سندی را در مورد نقض توافق هسته ای ارائه نکرد.
اما با این حال این تلاش نتانیاهو توانست برخی از خواسته‌های ترامپ را برآورده سازد. اکنون با توجه به محورهایی که در مورد توافق هسته ای باراک اوباما با ایران عنوان شده است و باتوجه به حجم بازی رسانه ای در غرب، رئیس جمهوری ایالات متحده بهانه و توجیه لازم جهت نابودی توافق هسته ای با نظام ایران را به دست آورده است. 
روزنامه واشنگتن تایمز اعتقاد دارد: اطلاعاتی که نتانیاهو در تلویزیون تکرار کرد حال به دونالد ترامپ کمک می‌کند تا به خود حق بدهد و مدعی باشد که خروج از توافق با ایران درست و بجا است. برای ترامپ که خود را فردی آگاه و متبحر در مذاکره می‌بیند این یک شروع و در راستای اهداف و خواسته‌ها تعبیر می‌شود. 

**پیامدهای خروج ترامپ از برجام 
در طرف مقابل پاسخ های ایران و پیامدهای بین المللی و داخلی خروج ترامپ از برجام هم مورد توجه رسانه‌ها و تحلیلگران قرار دارد. 
روزنامه گاردین تلاش اخیر نخست وزیر رژیم صهیونیستی را پیشرفت قابل ملاحظه نتانیاهو نسبت به نمایش کارتونی وی در سازمان ملل توصیف کرد و بر این باور است که سخنان و برنامه وی آخرین امیدها برای باقی ماندن ترامپ در توافق هسته ای و اصلاح شرایط پرتنش کنونی را کمرنگ تر از گذشته کرده است. 
در زمینه واکنش های ایران به خروج آمریکا از برجام تحلیل های گوناگونی ارائه می‌شود. نشریه فارین پالسی اعتقاد دارد با خروج ترامپ از برجام، تهران به سوی ساخت سلاح هسته ای نمی رود اما در نخستین گام بازرسان هسته ای را اخراج می‌کند و غنی سازی به همراه برنامه‌های تحقیق و توسعه هسته ای را که از سال 2013 متوقف کرده بود از سر می‌گیرد. 
برخی مقام های ایرانی هم تهدید کرده اند اگر ترامپ توافق را نابود کند آن‌ها با خروج از توافق منع اشاعه هسته ای (ان.پی.تی) به آن پاسخ می دهند و در مرحله نخست غنی سازی 20 درصدی را از سر می‌گیرند.
بر پایه این تحلیل اگر توافق هسته ای نابود شود، آمریکا و اسرائیل با گزینه‌هایی روبرو خواهند شد که دیگر قابل نظارت و محدودسازی نیستند. حتی اقدام عملی و نظامی‌با ایران نیز غیرقابل پیش بینی تر از گذشته می‌شود و ممکن است پیامدهای ویران کننده ای داشته باشد.
در حوزه داخلی ایران هم ارزیابی‌های گوناگونی از پیامد خروج ترامپ از برجام مطرح است. به نظر برخی تحلیلگران و رسانه‌های غربی، حمله به ایران در شرایط کنونی به ویژه به علت نزدیکی روابط ایران و روسیه قابل تصور نیست اما خروج کاخ سفید از توافق و فروپاشی برجام کار را برای میانه روها در ایران سخت و آینده آن‌ها را مبهم می‌کند. 
به طور عمده تحلیل ها در کشورهای غربی در زمینه حفظ منافع آمریکا و مهمترین متحد آن در منطقه خاورمیانه بر این باور هستند که مهمترین و بهترین تصمیمی‌که ترامپ می‌تواند روز 12 می (22 اردیبهشت) اتخاذ کند اعلام ادامه اجرای برجام است. علاوه بر اثرات مثبت در حوزه بین المللی، این تصمیم از پیامدهای منفی خروج آمریکا از توافق هسته ای بر عرصه‌های سیاست داخلی ایران می‌کاهد.